Positief leren denken, kan dat eigenlijk wel? Of denk ik nu te negatief?
Er is kennelijk een 'dag van het positief denken' - jaarlijks op 13 september. Alsof je 'de dag van de zon' zou vieren terwijl er in de realiteit ook regen is. Regen is minder leuk, maar het is er. En nog nuttig ook - als het in balans is met de zonneschijn. Waarom vieren we niet de dag van 'het weer' om in die vergelijking te blijven? Als alles er mag zijn en niets hoeft te veranderen, verandert alles - óók gedachten 😉. Dan is het niet meer zo allesbepalend als het een keer regent of als je weer eens negatief denkt. Maar hoe doe je dat dan, dat 'vieren' van jezelf inclusief je negatieve gedachten? Hmm, dat gaat meer over voelen dan denken (denk ik):
Gedachten als popcorn Ik zie gedachten als popcorn dat alle kanten op gaat in de (hersen)pan. Er zitten leuke, slimme, originele en nuttige gedachten tussen. Maar ook herhaaldelijk onlogische en niet-helpende. Geen bewuste keuze, ze zijn er. Probeer maar eens vooraf te beslissen welke gedachte er wel of niet mag komen. Dat lukt niet. Besluiten dat je niet meer negatief gaat denken, slaat dus nergens op. Je kunt hooguit beslissen over welk thema je wilt nadenken. Maar ook dan is afdwalen geen uitzondering.
Stap 1: Bewust zijn van Als je eens oplet wat je allemaal denkt, bijvoorbeeld door in opperste concentratie een tijdje (minimaal 10 min) waar te nemen welke 'popcorn' er op popt (het helpt als je ze opschrijft of inspreekt), kun je wat ontdekken over jezelf. Lees of luister maar eens terug en beantwoord de volgende vragen:
Wat is het tempo waarin de gedachten zich vormen? Snel, traag?
Waar gaan je gedachten over? (is het één onderwerp of ga je van het ene naar het andere?)
Zit er een herhaling in? Wat valt je op?
Heb je ook gedachten over je gedachten?
Zijn je gedachten 100% waar? Kun je zeker weten dat het absoluut waar is?
Blijf je makkelijk gefocust observeren of zit je voor je het weet in een gedachtentrein zonder dat je er erg in hebt?
Wie of wat is het eigenlijk ìn jou, dat die gedachten opmerkt?
Stap 2: Onthechten Je ervaart ongetwijfelt dat je voor deze oefening aandacht nodig hebt. Het vraagt vertragen, er voor gaan zitten met nieuwsgierigheid en focus. Je kruipt in de rol van onderzoeker. Wanneer je zo waarneemt, kun je niet tegelijkertijd zijn wat je opmerkt. De onderzoeker is niet hetzelfde als het onderwerp dat wordt onderzocht. Je bènt dus niet je gedachte. Je bent veel meer dan dat 💜
Spoiler:ook als je beseft dat het soms niet klopt wat je herhaaldelijk denkt en als je weet dat je meer bent dan die gedachten, voorkomt dat niet dat die onzin zich weer laat zien in de toekomst.
Stap 3: Begrip hebben voor jezelf Een volgende stap is te leren begrijpen waar dergelijke gedachten vandaan komen. Veel gedachten zijn echo’s uit het verleden. Je kreeg ze mee van o.a. opvoeders, leraren, klasgenoten, geloofssystemen en familie. Bijvoorbeeld: “ik mag pas pauze nemen als mijn werk af is” – omdat je ouders ook altijd maar doorgingen”. Of het zijn conclusies als “zie je wel, ik hoor er niet bij” of "ik ben niet goed genoeg"– omdat je werd buitengesloten op het schoolplein of niet de liefde en aandacht kreeg die je nodig had.
Stap 4: Aandacht naar je lichaam met je zintuigen Welk gevoel of welke fysieke reactie geven negatieve gedachten, je NU nog? Oók als je nog geen zicht hebt op je eigen puzzel wat betreft de oorsprong, kun je wel informatie verzamelen over NU. Wat gebeurt er in je lichaam wanneer je die gedachte toelaat of hardop uitspreekt? Wat merk je? Misschien ervaar je verandering in lichaamsspanning of een verandering in ademhaling. Emoties zijn ook fysieke reacties die je net als gedachten, vanuit nieuwsgierigheid kunt waarnemen.
Stap 5: Verwerken Daar waar je niet helpende gedachten te maken hebben met 'onverwerkt verleden', is het verwerken van die vroegere ervaringen belangrijk. Zo verzacht je de pijn die er onder zit. Met verwerken bedoel ik niet 'er over praten', maar: de emotionele lading veilig toelaten en door je lichaam laten gaan. Oftewel: in de regen staan en ervaren dat je nat wordt, maar er niet dood aan gaat. Dáár liggen groei-kansen!
Emoties verwerken = in de regen staan en ervaren dat je nat wordt maar wel veilig bent (eventueel met een paraplu als het erg onaangenaam is)
Effect: Na gezonde verwerking zul je minder (emotionele) waarde hechten aan die beperkende gedachten en zullen ze vaker naar de achtergrond verdwijnen. Dat is ook wat ik vrijwel direct zie gebeuren na EFT sessies. Daarbij gebruiken we overigens eerst nog een metaforische paraplu als volop in de regen staan nog te spannend is. Na een (aantal) sessie(s) komt de vertrouwde negatieve gedachte soms heus nog wel eens langs maar dan wordt ie herkend voor wat ie is. Niet DE waarheid, maar slechts een gedachte die waarschijnlijk als kind al is ontwikkeld om destijds begrijpelijke en zinvolle (!) redenen. Je kunt dan vaker mild reageren, omdat je lichaam rustig(er) blijft: ‘oh ja, daar is ie weer, geeft niets, ik ben oké'. Of: 'oh, het regent, het is niet anders'. Je neemt het waar, je ervaart het niet als negatief. Bovendien: je bént het niet.
Conclusie: Eigenlijk zeg ik met dit artikel dat je je gedachten niet zomaar even kunt sturen naar positiviteit (zeker niet op 1 dag van het jaar 😉). Je hebt wèl invloed op de emotionele oorsprong van die gedachten. Daar heb je ook je lichaam, je interne observator en je eigenschappen als vriendelijkheid en geduld voor nodig.
💜 Gedachten verander je niet uitsluitend met je hoofd, maar met hart en ziel 💜
(*) Reality-check Sommige onvervulde oer-verlangens zullen altijd wat pijn blijven doen. Dat erkennen, doorvoelen en stoppen met proberen dit te fixen, is ook zeer helpend is mijn ervaring! Het krijgt dan bestaansrecht. Eigenlijk verlangen we allemaal onbewust naar de eenheidservaring die we als ongeborene hadden. Dàt gevoel van heel & compleet zijn, dat ga je hier en nu niet meer krijgen - hooguit in een staat van diepe meditatie. De een is zich wat meer bewust van dat gemis dan de ander.